Ανακαλύπτοντας τις πτυχές του ρόλου ενός παιδοψυχιάτρου...

Ο Χρήστος Τερνιώτης είναι Παιδοψυχίατρος. Ολοκλήρωσε την ειδικότητά του στο Ψυχιατρικό τμήμα παιδιών και εφήβων του Ιπποκρατείου Θεσσαλονίκης. 

Έχει προϋπηρεσία στο Πανεπιστημιακό Νοσοκομείο Αλεξανδρούπολης και στο Παίδων Πεντέλης. Έχει διατελέσει ιδιώτης παιδοψυχίατρος, ενώ στην παρούσα φάση εργάζεται σαν επιμελητής στο Νοσοκομείο Αγρινίου.

Έχει εκπαιδευτεί στη Συστημική Ψυχοθεραπεία και Συμβουλευτική και μετεκπαιδευτεί στη Συστημική Ψυχοθεραπεία Παιδιών και Εφήβων στο Συστημικό Ινστιτούτο Θεσσαλονίκης.

Είναι κάτοχος μεταπτυχιακού στην Ειδική Αγωγή από το Πανεπιστήμιο της Ουαλίας του Ηνωμένου Βασιλείου.

Επιπλέον, έχει εξειδικευτεί στη αντιμετώπιση της Διαταραχής Ελλειμματικής Προσοχής – Υπερκινητικότητας,  στη Δικαστική – Ψυχιατροδικαστική Ψυχολογία, στη Διαχείριση Διαζυγίου και Χωρισμού Γονέων, στην Κλινική Ψυχοφαρμακολογία, στην Υπαρξιακή Ψυχοθεραπεία, σε διαγνωστικά ψυχομετρικά εργαλεία και βιωματικά σεμινάρια.

Επίσης έχει εκπονήσει εργασίες για ελληνικά και διεθνή συνέδρια καθώς και διεθνή περιοδικά. 

Πόσοι από εμάς έχουμε σκεφτεί να συμβουλευτούμε έναν παιδοψυχίατρο για κάποιο θέμα του παιδιού μας; Και πόσο εύκολα το έχουμε κάνει; 

Με τον Χρήστο Τερνιώτη γνωριζόμαστε πολλά χρόνια, αλλά δεν έτυχε ποτέ να καθίσουμε στο ίδιο τραπέζι και να ξεδιπλώσουμε τις σκέψεις μας. Ώσπου πριν από λίγους μήνες, του ζήτησα να υποδυθεί ένα ρόλο σε ένα εκπαιδευτικό μου πρόγραμμα, για να βοηθήσουμε τα παιδιά και τους εφήβους να κατανοήσουν τις διαδικτυακές απειλές. 

Συνομιλώντας μαζί του, διαπίστωσα πως έχω απέναντί μου έναν ωραίο άνθρωπο που ξέρει να νιώθει και να βοηθά τους άλλους. Θέλοντας να ανακαλύψω λίγα περισσότερα στοιχεία για το δικό του σπουδαίο ρόλο, ρώτησα τον Χρήστο αν μπορώ να του θέσω ορισμένα ερωτήματα. Ο Χρήστος δέχτηκε την πρότασή μου και έτσι προέκυψε αυτή η ενδιαφέρουσα συνέντευξη. Τον ευχαριστώ ιδιαίτερα που μοιράστηκε τις σκέψεις του μαζί μου και εν συνεχεία μαζί σας.

1) Χρήστο, το επάγγελμά σου είναι σπουδαίο. Πες μου τι σημαίνει για σένα. Γιατί το επέλεξες;

Δεν ξέρω αν είναι ένα σπουδαίο ή δύσκολο εν γένει επάγγελμα, ίσως για μένα να είναι πια κάτι που ζω μαζί του και δεν μπορώ να το αποχωριστώ. Μπορώ όμως να διαβεβαιώσω πως είναι συναρπαστικό, που δε σε κάνει να μετανιώσεις ποτέ που το διάλεξες, όχι για τα χρήματα, αλλά γι αυτά που μπορείς να προσφέρεις. Είναι τόσο ξεχωριστό να βοηθάς άτομα που ακόμα προσπαθούν να σταθούν στα πόδια τους, να βρουν τον ρόλο τους στην κοινωνία, που δεν έχουν φωνή ή τη δύναμη να ακουστούν αυτά που τους απασχολούν. 

Πάντοτε η ψυχιατρική ήταν για μένα μια πρόκληση, συνδύαζε την ιατρική, τη βιοχημεία, τη βιολογία με την ψυχή, το πνεύμα, το συναίσθημα, τη φιλοσοφία, όλα σε ένα σύνολο, αλληλένδετο χωρίς διαχωρισμούς. Όταν τελείωνα λοιπόν την ιατρική για μένα ήταν μια συνειδητή απόφαση. Ξέρεις πως απ' αυτή την ειδικότητα, την παιδοψυχιατρική, που ενώνει τις ψυχές των ενηλίκων με τα παιδιά και τους εφήβους, χρήματα δε θα βγάλεις πολλά, θα γίνεις όμως εκατομμυριούχος στα συναισθήματα και στην ηθική ικανοποίηση. Θεωρώ ότι μέχρι τώρα έχω κάνει αρκετές ήδη καταθέσεις στην τράπεζα που δε χρεοκοπεί ποτέ, αυτή της ψυχής.

2) Πώς παρουσιάζεις τον εαυτό σου στα παιδιά όταν σε επισκέπτονται; Τι τους λες;  

Συχνά ένα μεγάλο ζήτημα είναι η πρώτη επαφή. Σχεδόν τα μισά πρώτα ραντεβού δεν εμφανίζονται, ίσως γιατί στη χώρα μας ο παιδοψυχίατρος έχει πάρει σαν έννοια τρομακτικές διαστάσεις. Φαντάζονται έναν ημίτρελο επιστήμονα, με σύριγγες, ηλεκτροσόκ, χάπια, γεμάτο αυστηρότητα, έτοιμο να ταυτιστεί με τους πιο τρομακτικούς τους φόβους. Η πραγματικότητα τους διαψεύδει. 

Συνήθως οι γονείς με ρωτάνε με φόβο πως θα αναφέρουν την ιδιότητά μου στην πρώτη επαφή. Τους εξηγώ πολύ απλά όπως κάνω και στα παιδιά ή τους εφήβους ότι είμαι εκεί για να τους βοηθήσω έχοντας γνώση ότι μπορώ να αντιμετωπίσω, να ανακουφίσω, να απαντήσω ερωτήματα, φόβους, άγχη, καταστάσεις, ερωτήματα που τους απασχολούν και που δεν τους αφήνουν να χαρούν και να απολαύσουν την παιδική και εφηβική ηλικία που όλοι μας θέλουμε και εξιδανικεύουμε. Όσο πιο απλός και ειλικρινής είσαι τόσο πιο πολύ αυτή η δουλειά και τα αποτελέσματά της σε δικαιώνουν.

3) Τι είναι αυτό που βασανίζει τους μικρούς σου επισκέπτες και πιστεύεις ότι αξίζει να γραφτεί κάτι για να βοηθήσουμε τα παιδιά;

Θεωρώ πως αυτό που τα τελευταία χρόνια κάνει έντονα την εμφάνισή του σε ηλικίες παιδιών, κυρίως του δημοτικού, είναι η οικονομική ανασφάλεια. Τα παιδιά εμφανίζουν πιο έντονα πλέον αγχώδεις διαταραχές σχετιζόμενες με το οικονομικό προφίλ της οικογένειας. Αυτό συχνά δε μένει σε θεωρητικό επίπεδο, αλλά περνά και σε πρακτικό, καθώς πολλοί γονείς αναγκάζονται να περιορίσουν δραστηριότητες και παροχές προς τα παιδιά τους λόγω της μείωσης των εισοδημάτων τους. Όσο πιο μικρή η ηλικία τόσο πιο μικρό το γνωστικό πεδίο των παιδιών, παίρνοντας στα μάτια τους πολλές φορές διαστάσεις τρομακτικές που φτάνουν ακόμα και στα επίπεδα της καταστροφολογίας όντας δυσανάλογες με αυτό που συμβαίνει στο οικονομικό πεδίο της οικογένειάς τους.

Από την άλλη μεριά οι έφηβοι παλεύουν με τα αιώνια ζητήματα της ταυτότητάς τους, της ανεξαρτητοποίησης, των ερωτικών τους αναζητήσεων, την αμφισβήτηση της αυθεντίας των άλλων, μπορούν να γίνουν οι  μεγαλύτεροι εχθροί και οι μεγαλύτεροι σύμμαχοι σου, αρκεί να νιώσουν αν τους καταλαβαίνεις ειλικρινά και δεν υποκρίνεσαι.

4) Τι θα συμβούλευες τους γονείς για να καταφέρουν να μην εκδηλώνουν έντονα την οικονομική τους ανασφάλεια στα παιδιά;

Πιστεύω πως οι γονείς δε χρειάζεται να κρύβουν την οικονομική κατάσταση της οικογένειας από τα παιδιά τους. Ενώ προσδοκούν με αυτή τους τη στάση να τα προστατέψουν, συνήθως επιφέρει αντίθετα αποτελέσματα με αντιδράσεις από τα παιδιά, εναντιωματικές συμπεριφορές από μέρους τους για «ανεξήγητες» περικοπές σε παροχές και δραστηριότητες, συναισθηματική απόσταση από τους γονείς που ενδεχομένως υποκρίνονται στη συμπεριφορά τους, ώστε να δείχνουν ένα πιο ευχάριστο πρόσωπο στα παιδιά τους. Τα παιδιά δε ζητούν εικονική πραγματικότητα, ζητούν αναλόγως φυσικά την ηλικία τους και το αναπτυξιακό τους στάδιο να ακούνε την αλήθεια από τους γονείς τους. 

Είναι συχνό φαινόμενο πολλά παιδιά να στρέφονται εναντίον των γονιών τους κατηγορώντας τους εκ των υστέρων για απόκρυψη της οικογενειακής οικονομικής κατάστασης. Η γνώση της κατάστασης από τα παιδιά συχνότερα είναι λιγότερο επιβαρυντική από το αντίθετο, αρκεί και οι γονείς να μεταδίδουν στα παιδιά τους αίσθημα ασφάλειας και πως η νέα κατάσταση δε θα κλονίσει σε καμιά περίπτωση τις διαπροσωπικές τους σχέσεις και συναισθήματα, αλλά αντιθέτως θα τα ενδυναμώσει.